ترنج دار

فرش ترنج دار

فرش را می توان با معیار های مختلفی دسته بندی کرد. یکی از این معیارها دسته بندی برحسب طرح ونقشه ی فرش است که در فرش های ماشینی صدق میکند. مواقعی وجود دارد که تصمیم گیری در مورد انتخاب فرش برای خریدار سخت می شود. با وجود اینکه خریدار ممکن است تصمیم به تهیه ی فرش کلاسیک و سنتی برای محیط خود داشته باشد اما بین اینکه فرش ترنج انتخاب کند یا بدون ترنج او را دچار نوعی سردرگمی  می کند.

در زمان گذشته انتخاب طرح فرش محدود تر بود. در حال حاضر به دلیل پیشرفت صنعت فرش ماشینی طرح ها و نقشه های زیادی وارد بازار شده است. بطور مثال در گذشته تمام فرشهای سنتی و کلاسیک دارای ترنج بود. ولی در حال حاضر نقشه های زیبای بسیاری از فرش های بدون ترنج وارد بازار فرش ماشینی شده است، که این خود انتخاب را برای خریدار کمی دشوار میکند.

ترنج در فرش

اگر نگاهی به قالی های قدیمی بیندازیم شاهد آن هستیم که در زمینه فرش های قدیمی طرحی باغ مانند را به تصویر کشیده که توسط جوی های آب به هم مرتبط هستند. باغ یا زمینه قالی به تمامی اشکال هندسی از جمله ، فرش مستطیل شکل ، فرش دایره ای یا فرش گرد ، فرش مربع شکل وجود داشته اند. که بعضی ها معتقدند اولین طرح های قالی بر گرفته از گلستان و باغ بوده است و عده ای دیگر معتقدند ابتدا این طرح بر روی جلد قرآن وجود داشته است و بعد ها مورد توجه طراحان و نقشه کشان قالی قرار گرفته است. بیشتر فرش های ایرانی دارای ویژگی هایی چون لچک و ترنج هستند. لچک و ترنج در فرش طرحی عمومی ، زیبا و معروف در فرش های ایرانی است که از دوران شاه عباس تا به حال کاربرد های زیادی در نقشه کشی قالی و زمینه فرش داشته است.

ترنج در فرش چیست؟

معنی لغوی ترنج یعنی میوه بالنگ ، این طرح در فرش بسیار مشخص است و زیبایی خاصی را به فرش می دهد. ترنج  دقیقا در وسط زمینه فرش و به صورت دایره ای شکل ، بیضی یا نواری قرار می گیرد و فضای مشخصی از فرش را در بر می گیرد. ترنج فرش معمولا از شاخه و برگ ، نقوش اسلیمی و غیره متعدد و در کنار هم تشکیل شده اند. به دلیل نقوش و رنگ های به کار رفته در ترنج فرش، جلوه خاصی نسبت به زمینه آن دارد و مانند یک کادر مرکزی و مدال در وسط فرش است.

هر گاه چند ترنج تو در تو قرار بگیرند به آن کاسه نیم کاسه می گویند. ترنج از قسمت های متفاوتی تشکیل شده است که مهم ترین آن ترنج مرکزی فرش یا خود ترنج است. بالا و پایین ترنج قسمتی متصل به ترنج قرار دارد که فضای بالا و پایین فرش را پر می کند و عنصری مشخص در فرش می باشد. ترنج ها وابسته به نقاط بافته شده هستند و متغییر می باشند. برای مثال در شهر های اصفهان مانند فرش کاشان ، ترنج مرکزی بزرگ است.

تاریخچه فرش ترنج دار

پیشینه ی فرش ترنج دار به ۲۵۰۰ سال قبل برمیگردد و ایرانی ها اولین کسانی بودند که فرش بافتند. قدیمی ترین طرح  فرش ایرانی که موجود است، مربوط به نقشه ی فرش ترنج دار است که قدمت آن به قرن پانزدهم مرسد.

بر اساس متون تاریخی طرح ترنج مورد توجه حاکمان تیموری بوده است به همین دلیل در این زمان بسیار گسترش یافته است.

در دوره ی حکومت صفویه ، طرح ترنج از پر تقاضا ترین طرح های بافت فرش بود،به طوری که از مشخصات قالی های دوره ی صفویه میتوان به طرح ترنج اشاره کرد.

بنابراین می توان طرح ترنج را یکی از پر جاذبه تراین طرح های فرش از قرن پانزده تا کنون دانست.

انواع ترنج

ترنج بیرونی، ترنج میانی، ترنج دوگانه،کلاله، ترنج هندسی، ترنج سه گانه، برگ ترنج، گل ترنج، شمسه، ترنج چهار سر، ترنج دو سر، نیم ترنج، سر ترنجف، ته ترنج، ترنج مداخل، ترنج دندان موشی، ترنج سبک اصفهان، ترنج بولوردی، ترنج شاه عباسی.

در آخر میتوان گفت اگر فرشی میخواهید که از قدیم الایام مد بوده و حالا حالاها مد باشد فرش های ترنج دار و افشان این ویژگی دارند و سالیان سال میتواند در مکان های دلخواه شما عزیزان مورد استفاده قرار گیرد.